Thodex'te Ne Oldu? CEO Ölü Bulundu

Faruk Fatih Özer 1 Kasım'da hapishane hücresinde ölü bulundu. Artık faaliyette olmayan kripto borsası Thodex'in eski CEO'su, tarihin en büyük kripto dolandırıcılıklarından birini yönettiği için 11.000 yıllık hapis cezası çekiyordu.

Ölümü, Thodex sagasında Türk kripto para yasalarını değiştirecek kadar önemli dalga etkileri yaratan son dönüm noktasını işaret ediyor.

Özer'in ölümüne ilişkin ilk detaylar intihara işaret ediyor, ancak soruşturma hala devam ediyor. Bu durum Thodex'i bir kez daha gündeme getirdi.

İşte Özer'in hikayesine, kripto borsasının Türk yasalarını nasıl etkilediğine ve ülkenin artan kripto adaptasyonuna nasıl katkıda bulunmuş olabileceğine bir bakış.

2 milyar dolarlık Thodex dolandırıcılığı baskınlar, tutuklamalar ve kaçak CEO'yu beraberinde getirdi

21 Nisan 2021'de Thodex kripto para borsası aniden işlem ve para çekme işlemlerini durdurdu. İlk duyuruda bunun dört ila beş gün sürebileceği belirtildi. Cointelegraph Türkiye'nin o dönem bildirdiğine göre, borsa "dünyaca ünlü bankalar ve finansman şirketlerinin" yardımıyla operasyonlarını iyileştirmek için bu adımı attığını iddia etti.

Ancak yerel medya, Özer'in bir çıkış dolandırıcılığının parçası olarak 2 milyar dolardan fazla fonla Tayland'a kaçtığını bildirdi. Ayrıca polisin İstanbul'daki borsa ofislerine baskın düzenlediğine dair haberler de vardı.

İstanbul Başsavcılığı ertesi gün haberleri doğruladı. Thodex hakkında soruşturma başlatıldığını ve polisin dolandırıcılığa karıştığı iddia edilen 62 kişiyi tutukladığını açıkladı. Özer suçlamaları reddederek, yurt dışı seyahatinin yabancı yatırımcılarla görüşmek için olduğunu iddia etti.

30 Nisan 2021 itibarıyla, bir Türk mahkemesi, kayıp CEO'nun aile üyeleri ve üst düzey şirket çalışanları da dahil olmak üzere altı şüpheliyi yargılama beklerken tutuklamaya karar verdi. Interpol ayrıca Özer için kırmızı bülten çıkardı.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "Kırmızı bültenle yakalandığında, bu ülkelerin büyük bir kısmıyla iade anlaşmalarımız var. İnşallah yakalanacak ve geri getirilecek" dedi.

Özer bir yıldan fazla yakalanmaktan kaçmayı başardı. Arnavutluk yetkilileri sonunda onu 30 Ağustos 2022'de gözaltına aldı. Mahkemede iade kararına itiraz etmeye çalıştı, ancak karar onaylandı ve skandalın başlamasından iki yıl sonra, 30 Nisan 2023'te Özer Türk yetkililerin gözetimindeydi.

Özer'e karşı açılan dava hızlı ilerledi. Temmuz 2023'te, Türkiye'ye geldikten sadece üç ay sonra, yargılama sırasında Vergi Denetim Kurulu tarafından istenen belgeleri sunmadığı için yedi ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı.

8 Eylül 2023'te Anadolu 9. Ağır Ceza Mahkemesi, Özer'i iki kardeşiyle birlikte 11.196 yıl, 10 ay ve 15 gün hapis cezasına ve 5 milyon dolar para cezasına çarptırdı.

Mahkemede Özer, kendisinin ve ailesinin asılsız suçlamalarla karşı karşıya olduğunu iddia etti. "Dünyadaki tüm kurumları yönetecek kadar zekiyim. Bu, 22 yaşında kurduğum şirketten belli. Bir suç örgütü kursaydım, bu kadar amatörce davranmazdım. ... Dosyadaki şüphelilerin 2 yıldan fazla süredir mağdur oldukları açıktır" dedi.

İlgili: Türkiye, AML sıkılaştırmasında kripto hesaplarını dondurmak için denetim kurumunu yetkilendirecek: Rapor

Özer, öldüğünde Tekirdağ 1 No'lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda cezasını çekiyordu. F Tipi hapishaneler, siyasi mahkumlar, organize suç örgütlerinin üyeleri ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası çeken diğer silahlı gruplar için ayrılmış yüksek güvenlikli kurumlardır.

İnsan hakları savunucuları, F Tipi hapishanelerdeki koşullar hakkında defalarca endişelerini dile getirdi. 2007'de Uluslararası Af Örgütü, "sert ve keyfi" disiplin uygulamalarının yanı sıra izolasyona dikkat çekti.

Türkiye yatırımcıları korumak için yasalarını değiştiriyor

Thomex skandalı ve sonrasındaki olaylar o kadar önemliydi ki, Türk hükümetini kripto para birimlerine yönelik politikalarını değiştirmeye zorladı.

Özer'in ülkeden kaçtığı haberinin hemen ardından, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kripto para ödemelerini yasakladı ve ödeme sağlayıcılarının kripto borsaları için fiat giriş rampaları sunmasını yasakladı. Resmi bildiride "kripto varlıkların ödeme hizmetlerinde ve elektronik para ihracında doğrudan veya dolaylı kullanımı" yasaklandı. Dikkat çekici bir şekilde, yasak bankaları hariç tuttu, yani kullanıcılar banka transferleri kullanarak kripto borsa hesaplarına lira yatırmaya devam edebilirler.

Yasak finansal istikrarı sağlamayı amaçlarken, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) gibi diğer kurumlar ticaret faaliyetlerini meşrulaştırmak için harekete geçti. Mayıs 2021'de MASAK, kara para aklama ve terörün finansmanı yasalarını kripto para birimi için hükümler içerecek şekilde değiştirdi.

2024 yılına gelindiğinde, "Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" yürürlüğe girdi. Bu, lisanslama ve raporlama hükümlerine ek olarak kapsamlı tüketici koruma önlemlerini içeren 2021'deki ilk değişikliklerin üzerine inşa edildi.

Aynı zamanda Türkiye'yi Mali Eylem Görev Gücü'nün yetersiz Kara Para Aklamayla Mücadele önlemlerine sahip ülkelerin "gri listesi"nden çıkarmayı amaçlayan bu yeni önlemler, yerel kripto endüstrisinin gelişmesine yardımcı oldu.

Chainalysis'in "2025 Kripto Coğrafyası Raporu", Türkiye'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da kripto olarak alınan değerde lider olduğunu buldu. Ticaret faaliyeti de geçen yıl artış gösterdi.

Uzun vadede, Thodex skandalı ülkede kripto adaptasyonunun artmasına yol açmış olabilir, ancak bu ancak Türk kripto endüstrisini sarsmış ve birçok yatırımcıyı zor durumda bıraktıktan sonra gerçekleşti. Ayrıca organizatörünün ve CEO'sunun hapsedilmesi ve ölümüyle sonuçlandı.

Dergi: Grokipedia: 'Aşırı sağ konuşma noktaları' mı yoksa Wikipedia'ya çok ihtiyaç duyulan panzehir mi?